Ben jij ook een gewoontedier tijdens de feestdagen?
Serveer jij jouw gasten met Kerstmis ook kalkoen? En deed je dat de voorbije jaren ook al? Dan behoor jij waarschijnlijk tot die groep gewoontedieren die houdt van herhaling, voorspelbaarheid en routine. Maar hoe komt het nu dat wij bepaalde gewoontes aanleren? Rudi D’Hooge, biologisch psycholoog aan de KU Leuven en de VUB buigt zich voor CM over zeven stellingen.
Routine is iets biologisch
Onze hersenen bestaan grofweg uit twee delen met elk een andere functie. Enerzijds heb je de bewuste processen, vooraan in de hersenen. Daar zit ons vermogen om te redeneren, complexe taken te plannen en ze uit te voeren. Anderzijds hebben we dieper gelegen delen die de automatische hersenprocessen controleren. Ze zorgen er letterlijk voor dat we niet moeten nadenken over elke stap die we zetten. In die gebieden worden gewoontes opgeslagen.
Een gebrek aan routine vreet energie
Telkens je nieuwe vaardigheden aanleert, doe je een beroep op je voorste hersendelen. Dit vraagt echter veel aandacht en energie. Denk maar eens hoe vermoeiend het was toen je pas leerde rijden met de wagen.
Dankzij routine doe je bepaalde dingen sneller
Je handelt een taak sneller af doordat het bewuste zoekproces is overgegaan van je frontale hersenen naar de automatische, snellere gebieden.
Routine leer je jezelf aan
Sommige dingen worden een automatisme omdat je ze vele keren na elkaar doet. Denk bijvoorbeeld aan tandenpoetsen. Je kan ook routines afkijken bij anderen of leren van een professional. Dat doe je bijvoorbeeld wanneer je een gezond weekmenu downloadt in plaats van zelf gezonde recepten samen te stellen. Je kan dit weekmenu dan snel in je dagelijkse routines toepassen.
Je kan nooit teveel routine hebben
Dit klopt niet. Onderzoek toont aan dat te weinig hersenstimulatie zelfs kan leiden tot depressie. Onze frontale hersenen hebben dus uitdagingen nodig.
Een routine is makkelijk om te buigen
Integendeel! Hoe langer je een bepaalde gewoonte aanhoudt, hoe meer de gewoonte versterkt wordt. Doorbreek dus snel je slechte gewoontes!
Een vervangende gewoonte aanleren vraagt heel wat inspanningen die je lang genoeg moet kunnen volhouden tot deze een gewoonte wordt.
Je kan routines inzetten bij het verwezenlijken van je goede voornemens
Dit kan zeker! En met eindejaar hebben we beslist enkele goede voornemens. Om niet te hervallen in je oude gewoontes kan je een beroep doen op de hulp van anderen. Vraag naar hun strategie of schakel ze in als stimulans. Zo kan je samen met een vriend gaan sporten; een pak leuker door die gezellige babbel. Hou dit lang genoeg vol tot deze goede gewoonte erin slijt. Zo raak je ze niet snel meer kwijt.
(SR for Tagtik/Source: CM/Photo by freestocks on Unsplash)